Twijfels bij TNO over bommen op Vliehors
VLIELAND ,,Ik weet nog helemaal van niks'', zegt Vlielander Maarten Nijman van de Vliehors Expres. ,,Op het gemeentehuis weten ze niks, en bij de luchtmacht hier op het eiland ook niet.''
Defensiestaatssecretaris Cees van der Knaap kondigde deze week veiligheidsmaatregelen aan voor het militaire oefenterrein de Vliehors.
Nijman en zijn medewerkers toeren dagelijks met oude legertrucks vol badgasten over de zandvlakte. De Explosieven Opruimings Dienst (EOD) van de Koninklijke Luchtmacht liet eerder dit jaar weten dat het terrein 'bezaaid ligt met achtergebleven bommen'. Toch concludeerden de bomexperts dat de Vliehors geen risico's voor wandelaars oplevert.
TNO komt nu met een iets voorzichtiger conclusie. Het onderzoeksinstituut in Rijswijk adviseert om twee gebieden op de Hors af te bakenen met een hek. In een stuk aan de Noordzee-zijde moeten de restanten van clusterbommen liggen. Zulke antitankwapens bevatten tussen de 147 en 247 kleinere bommetjes, die lang niet altijd ontploffen.
Meer richting Wad is een tweede gebied, waar de luchtmacht met lasergeleide bommen oefende. "Er is bijna niks bekend over dit doelgebied", meldt het TNO-rapport.
Voor de zekerheid liet de staatssecretaris er dertig gaten van een meter diep graven, zonder dat er iets werd gevonden. Desondanks volgt Van der Knaap de aanbeveling op om ook hier hekken te plaatsen.
Vijf onderzoekers van TNO spitten de luchtmachtarchieven door, om na te gaan welk geweld de westpunt van Vlieland zoal te verduren heeft gekregen. De luchtmacht houdt sinds 1994 jaarrapportages bij, waarin beschreven is welke munitie er is gebruikt. Zo rapporteerden de militairen in de periode 2000-2004 220 blindgangers, waarvan er slechts vijf zouden zijn opgeruimd.
TNO heeft reden om aan die aantallen te twijfelen. Een medewerker van de EOD vertelde de onderzoekers dat hij eens 139 van de 147 'bl755-bomblets', een oud type clusterbom, geruimd heeft nadat deze bom verkeerd afgeworpen was. Tot hun verbazing vonden de TNO'ers daarvan helemaal niks terug in de archieven. "Er kan dus slechts geschat worden welke aantallen blindgangers nog op de Vliehors aanwezig zijn", meldt het instituut.
Wanneer er meer waarschuwingsborden komen en wanneer de beide gebieden afgeschermd worden, zijn de risico's volgens TNO te verwaarlozen. Maarten Nijman van de Vliehors Expres hoort het allemaal gelaten aan. "Ik rij op dit moment hier over de Vliehors", vertelt Nijman. "Ik kan je vertellen: er is hier helemaal niks te zien. Geen bommen, geen waarschuwingsvlaggen, alleen maar zand."