Bronnen en gevolgen plasticvervuiling in de Waddenzee in kaart gebracht

Op zaterdag 17 september is het World Cleanup Day, die sinds 2018 elk jaar wordt georganiseerd door de Plastic Soup Foundation. World Cleanup Day is de grootste wereldwijde opruimactie, met als doel het opruimen van zoveel mogelijk zwerfafval. Vorig jaar is er in de 24 tijdzones tussen Nieuw-Zeeland en Hawaii door 20 miljoen vrijwilligers opgeruimd, waarbij ook veel waardevolle informatie is verkregen over het soort afval dat in het milieu ligt. Dat inzicht is onmisbaar bij het vinden van structurele oplossingen.

Voor de Waddenacademie is World Cleanup Day 2022 een goed moment om de quickscan over plasticvervuiling in de Waddenzee, opgesteld in opdracht van het Waddenfonds en het Investeringskader Waddengebied, naar buiten te brengen.

Doel van de quickscan

De quickscan is een eerste (en zeker niet complete) analyse van de plastic problematiek in de Waddenzee. Doel van de quickscan is het leveren van een bijdrage aan de discussie over de meest effectieve en efficiënte oplossingsstrategieën om plasticvervuiling in het Waddengebied te voorkomen en te verminderen , met inzet van middelen vanuit het Waddenfonds en het Investeringskader Waddengebied. Een helder kader voor de afweging en een sterke samenhang tussen alle initiatieven binnen het beoogde programma is daarbij essentieel.

Bram van Duinen voerde de quickscan uit, met begeleiding van de hoogleraren Van Sebille (UU), Koelmans (WUR) en Van Wezel (UvA), onder eindverantwoordelijkheid van de Waddenacademie. De quickscan geeft een overzicht van de literatuur rondom het probleem van plasticvervuiling in de Waddenzee en van mogelijke oplossingsstrategieën hiervoor op basis van gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek en andere onderzoeksrapporten.
De bronnen van plastic, de samenstelling ervan, de ecologische risico’s en mogelijkheden om de bedreigingen van het plastic te verminderen komen in de quickscan aan de orde.

Voorstel Wadden-breed programma

De Waddenacademie komt op basis van deze quickscan met een voorstel voor een Wadden-breed programma. Katja Philippart, directeur Waddenacademie: “Preventie van vervuiling door alle soorten plastic is hierbij belangrijk omdat voorkomen (van ecologische schade) altijd beter is dan genezen. Daarnaast zou het opruimen van met name grote delen plastic prioriteit moeten krijgen omdat het opruimen van groot plastic relatief weinig ecologische schade aan het milieu toebrengt, er snel en tegen relatief lage kosten grote massa’s verwijderd kunnen worden, en hiermee ook voorkomen wordt dat die grote delen plastic uiteindelijk in grote hoeveelheden micro- en nanoplastics worden omgezet. Het aanpakken van de bronnen van vervuiling die binnen de reikwijdte van beleid en beheer van het Waddengebied vallen (zoals het terugdringen van lokaal gebruik en het beperken van lokale verliezen, bijvoorbeeld door het ontwikkelen en toepassen van plasticvrije alternatieven) is ook een kansrijke maatregel.

Download de quickscan

Plastic in de Waddenzee: probleemverkenning en mogelijke oplossingsstrategieën